Bệnh vẩy nến là gì? Triệu chứng và phương pháp điều trị

Bệnh vẩy nến là gì?

Bệnh vẩy nến, còn được gọi là bệnh vẩy nến, là một bệnh mãn tính và không thể chữa khỏi và được gặp với tỷ lệ khoảng 1-3% trên toàn thế giới. Mặc dù nó thường bắt đầu ở độ tuổi ba mươi nhưng nó có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi kể từ khi sinh ra. Có tiền sử gia đình trong 30% trường hợp.

Trong bệnh vẩy nến, nhiều loại kháng nguyên khác nhau được tạo ra bởi các tế bào trên da. Những kháng nguyên này đóng vai trò kích hoạt hệ thống miễn dịch. Các tế bào miễn dịch hoạt động quay trở lại da và gây ra sự tăng sinh tế bào và hình thành các mảng đặc hiệu bệnh vẩy nến trên da. Vì vậy, bệnh vẩy nến là một căn bệnh mà cơ thể phát triển chống lại các mô của chính nó. Những rối loạn như vậy được phân loại là bệnh tự miễn.

Ở bệnh nhân vẩy nến, tế bào lympho T của hệ thống miễn dịch được kích hoạt và bắt đầu tích tụ trên da. Sau khi tích tụ các tế bào này trong da, vòng đời của một số tế bào da tăng tốc và các tế bào này hình thành cấu trúc mảng bám cứng. Bệnh vẩy nến xảy ra do quá trình tăng sinh của các tế bào da này.

Tế bào da được sản sinh ở các lớp sâu của da, từ từ nổi lên trên bề mặt và sau một thời gian nhất định, chúng hoàn thành vòng đời và bong ra. Vòng đời của tế bào da kéo dài khoảng 1 tháng. Ở bệnh nhân vẩy nến, vòng đời này có thể được rút ngắn tới vài ngày.

Các tế bào hoàn thành vòng đời của chúng không có thời gian để rụng đi và bắt đầu tích tụ lên nhau. Các tổn thương xảy ra theo cách này có thể xuất hiện dưới dạng mảng bám, đặc biệt là ở các vùng khớp, cũng như trên bàn tay, bàn chân, cổ, đầu hoặc da mặt của bệnh nhân.

Nguyên nhân gây bệnh vẩy nến?

Nguyên nhân cơ bản của bệnh vẩy nến vẫn chưa được tiết lộ rõ ​​ràng. Các nghiên cứu gần đây nhấn mạnh ý tưởng rằng các yếu tố liên quan đến di truyền và hệ thống miễn dịch có thể cùng có hiệu quả trong việc phát triển bệnh.

Trong bệnh vẩy nến, một tình trạng tự miễn dịch, các tế bào thường chống lại các vi sinh vật lạ sẽ tổng hợp kháng thể chống lại các kháng nguyên của tế bào da và gây ra phát ban đặc trưng. Người ta cho rằng một số yếu tố môi trường và di truyền có thể kích hoạt sự phát triển của các tế bào da tái tạo nhanh hơn bình thường.

Các yếu tố kích hoạt phổ biến nhất là:

• Nhiễm trùng họng hoặc da
• Điều kiện khí hậu lạnh và khô
• Đi kèm với các bệnh tự miễn khác nhau
• Chấn thương da
• Nhấn mạnh
• Sử dụng thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc lá
• Tiêu thụ rượu quá mức
• Sau khi ngừng nhanh chóng các thuốc có nguồn gốc steroid
• Sau khi sử dụng một số loại thuốc dùng để điều trị huyết áp hoặc sốt rét

Đối với câu hỏi liệu bệnh vẩy nến có lây hay không, câu trả lời có thể được đưa ra là căn bệnh này có thể xảy ra ở bất kỳ ai và không có sự lây lan giữa người với người. Tiền sử khởi phát ở trẻ em có thể được phát hiện ở 1/3 số trường hợp.

Có tiền sử gia đình là một yếu tố nguy cơ quan trọng. Mắc bệnh này ở các thành viên thân thiết trong gia đình có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh vẩy nến. Bệnh vẩy nến di truyền được phát hiện ở khoảng 10% số người trong nhóm có nguy cơ. Trong số 10% này, 2-3% phát triển bệnh vẩy nến.

Nhiều nghiên cứu khác nhau đã tiết lộ rằng có thể có 25 vùng tim khác nhau có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh vẩy nến. Những thay đổi ở những vùng gen này có thể khiến tế bào T hoạt động khác với bình thường. Phát ban dưới dạng giãn mạch máu, tăng tốc chu kỳ tế bào và gàu xảy ra trên vùng da bị tế bào T xâm chiếm.

Các triệu chứng và loại bệnh vẩy nến là gì?

Bệnh vẩy nến có diễn biến mãn tính và hầu hết bệnh nhân đều gặp phải các mảng da và gàu. Bệnh rất phổ biến trong một phần tư trường hợp. Sự phục hồi tự nhiên rất hiếm, nhưng trong một số trường hợp, có thể xảy ra các giai đoạn thuyên giảm và trầm trọng hơn. Căng thẳng, rượu, nhiễm virus hoặc vi khuẩn có thể gây bùng phát bệnh. Sử dụng thuốc lá cũng là một trong những yếu tố có thể khiến bệnh nặng thêm.

Hầu hết bệnh nhân đều bị ngứa cũng như có mảng bám trên da. Trong bệnh thông thường, có thể gặp khó khăn trong việc duy trì nhiệt độ cơ thể, ớn lạnh, run rẩy và tăng tiêu thụ protein. Trong một số trường hợp, bệnh thấp khớp có thể phát triển do bệnh vẩy nến. Trong bệnh thấp khớp liên quan đến bệnh vẩy nến, nó có thể xảy ra ở khớp cổ tay, ngón tay, đầu gối, mắt cá chân và cổ. Trong những trường hợp này, còn có tổn thương da.

Các triệu chứng của bệnh vảy nến có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể nhưng thường xảy ra nhất ở đầu gối, khuỷu tay, da đầu và vùng sinh dục. Khi bệnh vẩy nến xảy ra trên móng tay, các vết rỗ nhỏ, sự đổi màu màu vàng nâu và móng dày lên có thể xảy ra.

Bệnh vẩy nến có nhiều dạng khác nhau tùy thuộc vào loại tổn thương da:

• Bệnh vẩy nến mảng bám

Bệnh vẩy nến mảng bám, hay bệnh vẩy nến thông thường, là loại bệnh vẩy nến phổ biến nhất và chiếm khoảng 85% số bệnh nhân. Nó được đặc trưng bởi phát ban màu xám hoặc trắng trên các mảng màu đỏ dày. Các tổn thương thường xảy ra nhất ở đầu gối, khuỷu tay, vùng thắt lưng và da đầu.

Những tổn thương này có kích thước khác nhau từ 1 đến 10 cm, có thể đạt kích thước bao phủ một phần cơ thể ở một số người. Chấn thương do các hành động như gãi trên vùng da nguyên vẹn có thể gây ra sự hình thành các tổn thương ở vùng đó. Tình trạng này, được gọi là hiện tượng Koebner, có thể cho thấy căn bệnh này đang bùng phát vào thời điểm đó.

Việc phát hiện chảy máu dạng chấm trong các mẫu lấy từ tổn thương ở bệnh nhân vảy nến thể mảng được gọi là dấu hiệu Auspitz và rất quan trọng trong chẩn đoán lâm sàng.

• Bệnh vẩy nến

Bệnh vẩy nến thể giọt hình thành các tổn thương dưới dạng các vòng tròn nhỏ màu đỏ trên da. Đây là loại bệnh vẩy nến phổ biến thứ hai sau bệnh vẩy nến mảng bám và xuất hiện ở khoảng 8% bệnh nhân. Bệnh vẩy nến thể giọt có xu hướng bắt đầu ở thời thơ ấu và tuổi trưởng thành trẻ.

Các vết thương sau đó có kích thước nhỏ, cách đều nhau và có hình giọt nước. Phát ban, xảy ra thường xuyên hơn ở thân và tứ chi, cũng có thể xuất hiện trên mặt và da đầu. Độ dày của phát ban ít hơn so với bệnh vẩy nến mảng bám nhưng có thể dày lên theo thời gian.

Có thể có nhiều yếu tố kích hoạt khác nhau trong sự phát triển của bệnh vẩy nến thể giọt. Nhiễm trùng cổ họng do vi khuẩn, căng thẳng, tổn thương da, nhiễm trùng và các loại thuốc khác nhau nằm trong số những yếu tố gây ra bệnh này. Yếu tố thường được phát hiện nhất ở trẻ em là nhiễm trùng đường hô hấp trên do vi khuẩn Streptococcus gây ra. Bệnh vẩy nến thể giọt là dạng bệnh vẩy nến có tiên lượng tốt nhất trong số tất cả các loại bệnh vẩy nến.

• Bệnh vẩy nến mủ

Bệnh vẩy nến mụn mủ, một trong những dạng bệnh vẩy nến nghiêm trọng, tạo ra mụn mủ màu đỏ, đúng như tên gọi. Các tổn thương có thể xảy ra ở nhiều bộ phận trên cơ thể, kể cả những vùng biệt lập như lòng bàn tay, bàn chân và có thể đạt kích thước bao phủ cả một vùng rộng lớn. Bệnh vẩy nến mụn mủ, giống như các loại bệnh phụ khác, có thể ảnh hưởng đến các vùng khớp và gây ra gàu trên da. Các tổn thương mụn mủ gây ra có dạng mụn nước màu trắng, chứa đầy mủ.

Ở một số người, giai đoạn tấn công của mụn mủ và giai đoạn thuyên giảm có thể nối tiếp nhau theo chu kỳ. Trong quá trình hình thành mụn mủ, người bệnh có thể gặp các triệu chứng giống cúm. Sốt, ớn lạnh, mạch nhanh, yếu cơ và chán ăn là một trong những triệu chứng có thể xảy ra trong giai đoạn này.

• Bệnh vẩy nến kẽ

Loại bệnh vẩy nến này, còn được gọi là bệnh vẩy nến uốn cong hoặc nghịch đảo, thường xảy ra ở da vú, nách và háng nơi da có nếp gấp. Các vết thương kết quả có màu đỏ và sáng bóng.

Ở những bệnh nhân bị bệnh vảy nến kẽ, phát ban có thể không xảy ra do độ ẩm ở những vùng xuất hiện tổn thương. Cần thận trọng vì tình trạng này có thể bị nhầm lẫn với bệnh do vi khuẩn hoặc nấm ở một số người.

Những người mắc bệnh vẩy nến này được phát hiện có các loại bệnh khác nhau ở các bộ phận khác của cơ thể. Cần thận trọng vì vết thương có thể trở nên nặng hơn khi ma sát.

• Bệnh vẩy nến Erythrodermic

Bệnh vẩy nến Erythrodermic, còn được gọi là bệnh vẩy nến tróc vảy, là một loại bệnh vẩy nến hiếm gặp hình thành các tổn thương giống như bỏng. Bệnh này có thể đủ nghiêm trọng để cần được chăm sóc y tế khẩn cấp. Kiểm soát nhiệt độ cơ thể kém là một trong những lý do quan trọng nhất phải nhập viện ở những bệnh nhân như vậy.

Trong bệnh vẩy nến toàn thân, có thể bao phủ một phần lớn diện tích cơ thể tại một thời điểm, làn da trông giống như sau khi bị cháy nắng. Các tổn thương có thể đóng vảy theo thời gian và bong ra dưới dạng nấm mốc lớn. Các phát ban xảy ra trong loại bệnh vẩy nến rất hiếm gặp này khá ngứa và có thể gây đau rát.

• Viêm khớp vảy nến

Viêm khớp vảy nến là một bệnh thấp khớp khá đau đớn và hạn chế các hoạt động thể chất của một người, ảnh hưởng đến khoảng 1/3 số bệnh nhân vẩy nến. Viêm khớp vẩy nến được chia thành 5 nhóm nhỏ khác nhau tùy theo triệu chứng. Hiện nay, chưa có loại thuốc hay phương pháp điều trị nào khác có thể chữa khỏi dứt điểm căn bệnh này.

Viêm khớp vẩy nến ở bệnh nhân vẩy nến, về cơ bản là một rối loạn tự miễn dịch, xảy ra sau khi hệ thống miễn dịch nhắm vào các khớp cũng như da. Tình trạng này đặc biệt có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến các khớp tay, có thể xảy ra ở bất kỳ khớp nào trên cơ thể. Sự xuất hiện các tổn thương da ở bệnh nhân thường xảy ra trước khi xuất hiện các triệu chứng ở khớp.

Bệnh vẩy nến được chẩn đoán như thế nào?

Việc chẩn đoán bệnh thường được thực hiện bằng sự xuất hiện của các tổn thương da. Sự hiện diện của bệnh vẩy nến trong gia đình giúp chẩn đoán. Trong hầu hết các trường hợp, bệnh vẩy nến có thể được chẩn đoán bằng cách khám thực thể và chỉ kiểm tra các tổn thương. Trong phạm vi khám thực thể, người ta nghi ngờ sự hiện diện của các triệu chứng liên quan đến bệnh vẩy nến. Trong trường hợp đáng ngờ, sinh thiết da sẽ được thực hiện.

Trong quá trình sinh thiết, một mẫu da nhỏ sẽ được lấy và gửi đến phòng thí nghiệm để kiểm tra dưới kính hiển vi. Với quá trình sinh thiết, loại bệnh vẩy nến có thể được làm rõ.

Ngoài quá trình sinh thiết, các xét nghiệm sinh hóa khác nhau cũng có thể được thực hiện để hỗ trợ chẩn đoán bệnh vẩy nến. Công thức máu toàn phần, mức độ yếu tố thấp khớp, tốc độ lắng hồng cầu (ESR), nồng độ axit uric, xét nghiệm mang thai, thông số viêm gan và xét nghiệm da PPD là một trong những công cụ chẩn đoán khác có thể được áp dụng.

Bệnh vẩy nến được điều trị như thế nào (Bệnh vẩy nến)?

Ý kiến ​​cá nhân của bệnh nhân cũng được tính đến khi quyết định điều trị bệnh vẩy nến. Vì việc điều trị sẽ kéo dài nên việc bệnh nhân tuân thủ kế hoạch điều trị là rất quan trọng. Nhiều bệnh nhân còn gặp các vấn đề về trao đổi chất như béo phì, tăng huyết áp và mỡ máu cao. Những tình huống này cũng được xem xét khi lập kế hoạch điều trị. Lập kế hoạch điều trị được thực hiện tùy theo mức độ nghiêm trọng của bệnh và liệu nó có làm suy giảm chất lượng cuộc sống hay không.

Trong trường hợp khu trú ở một vùng nhất định trên cơ thể, hãy sử dụng các loại kem dưỡng da thích hợp. Các loại kem có chứa cortisone thường được ưa chuộng hơn. Kem được khuyên dùng để giữ ẩm cho da. Phụ nữ mang thai được điều trị bằng các loại kem cortisone ít mạnh hơn và liệu pháp quang học. Trước đó, bạn có thể tham khảo ý kiến ​​​​bác sĩ phụ khoa để có được thông tin rằng việc điều trị sẽ không gây ra bất kỳ tác hại nào.

Các loại thuốc dạng kem, gel, bọt hoặc dạng xịt có chứa corticosteroid có thể hữu ích trong trường hợp bệnh vẩy nến nhẹ và trung bình. Những loại thuốc này được sử dụng hàng ngày trong thời gian bệnh trầm trọng hơn và được sử dụng trong thời gian dài khi bệnh chưa xuất hiện. Sử dụng lâu dài các thuốc corticosteroid mạnh có thể gây mỏng da. Một vấn đề khác xảy ra khi sử dụng lâu dài là thuốc mất tác dụng.

Khi thực hiện liệu pháp ánh sáng (quang trị liệu), cả tia tự nhiên và tia cực tím có bước sóng khác nhau đều được sử dụng. Những tia này có thể loại bỏ các tế bào hệ thống miễn dịch đã xâm chiếm các tế bào khỏe mạnh của da. Trong trường hợp bệnh vẩy nến nhẹ và trung bình, tia UVA và UVB có thể có tác dụng tích cực trong việc kiểm soát các khiếu nại.

Trong liệu pháp quang học, liệu pháp PUVA (Psoralen + UVA) được áp dụng kết hợp với psoralen. Các tia có thể được sử dụng trong điều trị bệnh vẩy nến là tia UVA có bước sóng 311 nanomet và tia UVB dải hẹp có bước sóng 313 nanomet. Tia cực tím B (UVB) dải hẹp có thể sử dụng cho trẻ em, phụ nữ mang thai, phụ nữ đang cho con bú hoặc người già. Loại bệnh vẩy nến đáp ứng tốt nhất với liệu pháp quang trị liệu là bệnh vẩy nến thể giọt.

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể thích dùng thuốc có chứa vitamin D. Than đá cũng là một trong những lựa chọn điều trị. Kem chứa vitamin D có tác dụng làm giảm tốc độ tái tạo tế bào da. Sản phẩm có chứa than củi có thể được sử dụng ở dạng kem, dầu hoặc dầu gội.

Trong trường hợp bệnh vẩy nến nặng, các loại thuốc có hệ thống được sử dụng ngoài liệu pháp quang học và các loại kem bôi tại chỗ cũng được thêm vào phương pháp điều trị. Điều quan trọng là giữ cho da ẩm và mềm mại. Điều trị bằng thuốc toàn thân được ưu tiên đặc biệt trong trường hợp viêm khớp và liên quan đến móng.

Các loại thuốc trị ung thư như methotrexate và cyclosporine, các dạng vitamin A được gọi là retinoids và các thuốc có nguồn gốc từ fumarate nằm trong số các loại thuốc có hệ thống được sử dụng trong điều trị bệnh vẩy nến. Ở những bệnh nhân bắt đầu điều trị toàn thân, nên thực hiện xét nghiệm máu định kỳ và theo dõi chặt chẽ chức năng gan và thận.

Thuốc retinoid ngăn chặn việc sản xuất tế bào da. Không nên quên rằng tổn thương bệnh vẩy nến có thể tái phát sau khi ngừng sử dụng các loại thuốc này. Thuốc có nguồn gốc từ retinoid cũng có nhiều tác dụng phụ khác nhau, chẳng hạn như viêm môi và rụng tóc. Phụ nữ có thai hoặc phụ nữ muốn có thai trong vòng 3 năm không nên sử dụng thuốc có chứa retinoid vì có thể bị dị tật bẩm sinh.

Mục đích của việc sử dụng các loại thuốc hóa trị như cyclosporine và methotrexate là để ngăn chặn phản ứng của hệ miễn dịch. Cyclosporine rất hiệu quả trong việc kiểm soát các triệu chứng bệnh vẩy nến, nhưng tác dụng làm suy yếu miễn dịch của nó có thể khiến người bệnh mắc các bệnh truyền nhiễm khác nhau. Những loại thuốc này cũng có tác dụng phụ khác, chẳng hạn như các vấn đề về thận và huyết áp cao.

Người ta nhận thấy rằng ít tác dụng phụ xảy ra hơn khi sử dụng methotrexate với liều thấp, nhưng không nên quên rằng tác dụng phụ nghiêm trọng cũng có thể xảy ra khi sử dụng lâu dài. Những tác dụng phụ nghiêm trọng này bao gồm tổn thương gan và làm gián đoạn quá trình sản xuất tế bào máu.

Trong bệnh vẩy nến, có những tình huống kích hoạt bệnh và khiến bệnh bùng phát. Chúng bao gồm viêm amidan, nhiễm trùng đường tiết niệu, sâu răng, tổn thương da do gãi, trầy xước và trầy xước, các vấn đề về cảm xúc, các sự kiện đau đớn và căng thẳng. Tất cả những điều kiện này phải được điều trị thích hợp. Bệnh nhân nhận được hỗ trợ tâm lý từ bác sĩ tâm thần hoặc nhà tâm lý học cũng nằm trong số những phương pháp có thể mang lại lợi ích.

Bệnh vẩy nến là một căn bệnh rất dễ mắc phải. Cảm giác tích cực của bệnh nhân về việc khỏi bệnh có thể ảnh hưởng chặt chẽ đến diễn biến của bệnh. Người ta chấp nhận rằng những phương pháp thay thế này được áp dụng cho bệnh nhân sẽ làm giảm tâm lý của họ và có tác dụng gợi ý. Vì lý do này, điều quan trọng là những người mắc bệnh vẩy nến phải chịu sự giám sát của bác sĩ và được hưởng lợi từ các phương pháp truyền thống.

Mối quan hệ giữa thói quen ăn uống, lối sống và bệnh vẩy nến vẫn chưa được làm rõ hoàn toàn. Loại bỏ trọng lượng dư thừa, tránh tiêu thụ các sản phẩm có chứa chất béo chuyển hóa hoặc chất béo tự nhiên và giảm tiêu thụ rượu là những thay đổi trong kế hoạch dinh dưỡng nhằm trả lời câu hỏi điều gì là tốt cho bệnh vẩy nến. Đồng thời, người bệnh cần lưu ý những loại thực phẩm tiêu thụ có thể khiến bệnh bùng phát.

Căng thẳng là yếu tố kích hoạt chính gây ra bệnh vẩy nến. Đối phó với căng thẳng trong cuộc sống có thể có lợi trong việc giảm các đợt trầm trọng và kiểm soát các triệu chứng. Các bài tập thở, thiền và yoga là một trong những phương pháp có thể được sử dụng để kiểm soát căng thẳng.